1.Thực tập sinh là gì?

là hình thức đưa người lao động sang Nhật Bản làm việc theo chương trình ký kết giữa hai chính phủ Việt Nam & Nhật Bản.

Người đi xuất khẩu lao động Nhật Bản hợp pháp phải thông qua một trong hai đơn vị quản lý là Bộ LĐTB&XH hoặc công ty phái cử.
 

 

 
2. Xuất khẩu lao động Nhật Bản, Tu nghiệp sinh Nhật Bản và Thực tập sinh kỹ năng có gì khác biệt?
Chương trình đi làm việc ở Nhật Bản có rất nhiều tên gọi khác nhau như: Xuất khẩu lao động Nhật Bản, Tu nghiệp sinh Nhật Bản, Thực tập sinh kỹ năng… tuy có nhiều cách gọi khác nhau song tất cả đều là MỘT.
Hiện nay, "Thực tập sinh kỹ năng Nhật Bản" là tên gọi phổ biến nhất của chương trình này.

 

 
 
3. Ý nghĩa của chương trình thực tập sinh đối với thanh niên Việt Nam
Mục đích của chương trình TTS kỹ năng là Nhật Bản tiếp nhận người lao động từ các nước đang phát triển đến thực tập, nâng cao tay nghề, kỹ năng, cải thiện tác phong làm việc công nghiệp, ngoại ngữ trong một thời gian cụ thể từ 01 năm hoặc 03 năm hoặc 05 năm.
Chương trình TTS tại Nhật Bản đem lại rất nhiều giá trị và ý nghĩa cho Việt Nam:
  • Đào tạo được một thế hệ thanh niên có tay nghề giỏi trong các lĩnh vực sản xuất, gia công, chế tạo; có tác phong công nghiệp; có năng lực ngoại ngữ.
  • TTS có thể tích lũy một số vốn nhất định khoảng vài trăm triệu làm hành trang lập nghiệp sau thời gian thực tập.
  • Các TTS sau khi về nước có cơ hội làm việc trong các công ty, nhà máy của Nhật tại Việt Nam, tiếp tục phát triển những gì đã học được trong thời gian làm việc tại Nhật và xây dựng sự nghiệp bản thân.
  • Nếu thế hệ này phát huy đúng cơ hội một cách triệt để sẽ trở thành những sứ giả cầu nối các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các tập đoàn kinh tế lớn của Nhật Bản tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào Việt Nam, tiến tới chuyển giao kỹ thuật công nghệ sản xuất vào Việt Nam. 

 

 
4. Các chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản phổ biến hiện nay
Hiện nay, người có nhu cầu đi học tập và làm việc tại Nhật Bản có 2 chương trình chính để lựa chọn:
Chương trình Thực tập sinh kỹ năng
(Tu nghiệp sinh)
Chương trình
Kỹ sư
  • Trình độ: Tốt nghiệp cấp 3 và có độ tuổi 19-30.
    Hoặc tốt nghiệp cấp 2 và độ tuổi đến 35 với một số ngành nghề như: May và xây dựng.
  • Trình độ: Tốt nghiệp Đại học ngành kỹ thuật tại Việt Nam và có độ tuổi 22-28.
  • Yêu cầu tiếng Nhật: N5-N4.
  • Yêu cầu tiếng Nhật: Trình độ tương đương N3 trở lên.
  • Các ngành tuyển dụng: Cơ khí, Xây dựng, Điện tử, Chế biến thủy hải sản, Đóng gói, Nông nghiệp, Làm bánh,…
  • Các ngành tuyển dụng: Kỹ sư cơ khí, Thiết kế máy, Ô tô, Xây dựng, Cơ-Điện tử, Tự động hóa, Điện-Điện tử, IT, Nông nghiệp.
  • Thời gian tham gia: 1 năm hoặc 3 năm hoặc 5 năm.
  • Thời gian tham gia: > 3 năm.
  • Mức lương: Từ 25 – 30 triệu VND chưa tính tăng ca, phụ cấp.
  • Mức lương: Từ 36 - 45 triệu VND chưa tính tăng ca, phụ cấp.
  • Hết hạn hợp đồng phải trở về nước.
  • Có thể ở vĩnh trú tại Nhật.
  • Không được bảo lãnh người thân sang Nhật.
  • Có thể bảo lãnh người thân sang Nhật, trở về nước trong thời gian làm việc tại Nhật (chế độ như người Nhật).

 

 
5. Điều kiện để tham gia chương trình Thực tập sinh Nhật Bản
  • Nam, Nữ, tuổi từ 19-30
  • Tốt nghiệp Cấp 3; Trung cấp; Cao đẳng; Đại học
  • Nam cao từ 158 cm, nặng 50 kg trở lên
  • Nữ cao từ 150 cm, nặng 45 kg trở lên
  • Đảm bảo đủ sức khỏe và không mắc các bệnh mà chính phủ Nhật Bản không cho nhập cảnh như: viêm gan siêu vi B, HIV, mù màu và các bệnh truyền nhiễm khác,…

 

6. Quy trình tham gia chương trình Thực tập sinh
  • Tìm hiểu chương trình
  • Đăng ký tham gia / Khám sức khỏe
  • Kiểm tra đầu vào
  • Phỏng vấn đầu vào
  • Khai giảng
  • Đào tạo & Định hướng trước phỏng vấn
  • Phỏng vấn với khách hàng Nhật Bản
  • Hồ sơ và thủ tục xin visa
  • Xuất cảnh đến Nhật Bản
  • Hỗ trợ 01/03/05 năm tại Nhật
  • Về nước thanh lý hợp đồng
  • Tư vấn chọn việc làm tại Việt Nam

 

7. Tốt nghiệp cấp 2 có được đi xuất khẩu lao động không?
Số lượng đơn hàng yêu cầu trình độ học vấn cấp 2 rất ít. Hầu hết là các đơn hàng may mặc, xây dựng. Tuy nhiên, các đơn hàng này yêu cầu người lao động phải có kinh nghiệm trong lĩnh vực ứng tuyển.
 
8. Những đơn hàng xuất khẩu lao động nào dành cho Nam và Nữ?
Từ năm 2018 Nhật Bản chính thức nới rộng từ 66 lên 77 ngành nghề được phép tiếp nhận thực tập sinh nước ngoài.
 
Dành cho Nam
  • Cơ khí (Hàn, Tiện, Phay, Bào, Dập, Sơn, Đúc, Khuôn mẫu,…)
  • Xây dựng (Lắp đặt cốt thép, Giàn giáo, cốp pha, Trang trí nội thất
  • Nông nghiệp
  • Điện tử
  • Kiểm tra sản phẩm (Sản phẩm cơ khí, Ép nhựa)
  • Chế biến thực phẩm, chế biến thủy sản
  Dành cho Nữ
  • Lắp ráp điện tử
  • In ấn
  • Đóng gói công nghiệp
  • Đúc đồ nhựa
  • Làm thùng carton
  • Thực phẩm
  • Nông nghiệp
  • Thủy sản
  • Cắt tỉa rau củ
  • Trang trí món ăn
  • Trồng nấm
  • May mặc,… 
 
9. Bị bệnh gì không được tham gia xuất khẩu lao động Nhật Bản?
Theo quy định hiện nay, có 13 loại bệnh không đủ điều kiện sức khỏe để tham gia chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản. Bao gồm:
  • Сáс bệnh về mắt: quáng gà, thiên đầu thống, viêm thần kіnh thị giác, thоáі hóa võng mạс, đục nhân mắt, viêm màng bồ đào, các bệnh về mắt сấр tính cần рһảі điều trị, ѕụр mi từ độ III trở lên, mắt có thị lực có kính 8/10.
  • Bệnh về cơ хương khớp: loãng xương nặng, cụt chi, thoái hóa cột sống giai đoạn 3, viêm xương, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp dạng thấp.
  • Bệnh về tim mạch: bệnh tim bẩm sinh, suy tim, suy mạch vành, nhồi máu cơ tim, người bị di chứng tai biến mạch máu não, loạn nhịp hoàn toàn, viêm cơ tim, người mang máy tạo nhịp tim, viêm tắc động mạch, viêm tắc tĩnh mạch.
  • Bệnh về phổi: lao phổi, tràn dịch màng phổi, xơ phổi, hen phế quản, ung thư phổi, tâm phế mãn, viêm dày dính màng phổi, khí phế thũng, áp xe phổi, tắc nghẽn đường hô hấp mãn tính.
  • Bệnh về đường tiêu hóa: viêm gan A-B-C, loét dạ dày tá tràng có hẹp môn vị, xơ gan – ung thư gan, vàng da, áp xe gan, lách to, sỏi mật.
  • Bệnh về da lіễu: các loại хăm trổ trên ԁа, bệnh vảy nến, bệnh һệ thống tạo kео, bệnh phong trоng thời gian сòn điều trị & di chứng tàn tật độ 2, vảy rồng, nấm sâu hay nấm hệ thống, bệnh lậu cấp & mạn, viêm ԁа mu, viêm ԁа mủ hoại tử, HIV/AIDS, các bệnh lâу nhiễm qua đường tình dục như giang mai, bệnh lậu cấp, bệnh hạ cam mềm.
  • Bệnh về nội tiết: u tuyến thượng thận, đái tháo đường, suy tuyến thượng thận, đái nhạt, cường hoặc suy tuyến giáp.
  • Các bệnh về thận và tiết niệu: suy thận, sỏi đường tiết niệu, thận hư nhiễm, mỡ thận đa u thận, viêm thận bể thận cấp hoặc mãn tính, viêm cầu thận cấp và mãn tính.
  • Bệnh về thần kinh: liệt một hoặc nhiều chi, rối loạn vận động, di chứng bại liệt, động kinh, u não, bệnh tổn thương thần kinh trung ương hoặc ngoại biên, thoát vị đĩa đệm cột sống, xơ cứng cột bên teo cơ, Parkinson, bệnh u tuyến ức.
  • Bệnh về tâm thần: rối loạn cảm xúc, histeria, tâm thần phân liệt, nghiện ma túy và nghiện rượu.
  • Bệnh liên quan đến sinh dục: u nang buồng trứng, ung thư vú, u sơ tuyến tiền liệt, ung thư dương vật & bàng quang, ung thư cổ tử cung, sa sinh dục.
  • Bệnh về tai mũi họng: viêm xoang, viêm tai giữa chưa ổn định, u hoặc ung thư vòm họng, trĩ mũi.
  • Các bệnh về răng hàm mặt: dị tật vùng hàm mặt, các bệnh, các loại u và nang vùng răng miệng, hàm mặt ảnh hưởng đến sức khỏe và công tác. 
 
10. Xăm hình (xăm mình) có đi làm việc tại Nhật Bản được không?
Тhео quу định сhứng nhận ѕứс khỏе dành cho lao động đі làm việc ở nướс ngоàі, khi có hình xăm trên cơ thể (dù có kích thước nhỏ hay tại vùng kín), bạn cũng không thể tham gia chương trình.
 
11. Là người dân tộc thiểu số thì có tham gia chương trình sang Nhật làm việc được không?
Có quốc tịch Việt Nam thì bạn có thể tham gia chương trình Thực tập sinh kỹ năng tại Nhật Bản. Ngoài ra, nếu thuộc các đối tượng: thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình bị thu hồi đất, thân nhân của người có công với cách mạng, người dân tộc thiểu số sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước về tài chính, thủ tục, học bổng.
 
12. Nam có thể tham gia chương trình Thực tập sinh ngành Nông nghiệp được không?
Thời gian gần đây, nông nghiệp là một trong những ngành nghề tuyển Thực tập sinh khá nhiều tại Nhật Bản. Thực tập sinh sẽ đảm nhận vị trí công việc: trồng trọt, thu hoạch, phân loại, đóng gói,... Do tính đặc thù của ngành, thời gian làm việc ở các trang trại, nông trường thường bắt đầu từ sáng sớm và kết thúc vào chiều tối nên đơn tuyển này thường tuyển dụng ứng viên NỮ và chỉ tuyển NAM đối với các công việc cần sức khỏe nhiều hơn.
 
13. Chưa biết tiếng Nhật thì có tham gia chương trình Thực tập sinh được không? Thời gian học bao lâu?
Đa số các ứng viên trước khi tham gia chương trình đều chưa biết tiếng Nhật. Khi đăng ký tham gia, bạn sẽ được đào tạo tiếng Nhật. Ngoài ra còn được đào tạo thêm về các kỹ năng cần thiết khác như: kỹ năng và phong cách làm việc Nhật Bản, kỹ năng làm việc hiệu quả, kỹ năng phát triển bản thân,... trước khi phỏng vấn.
Tổng thời gian đào tạo từ lúc nhập học đến lúc xuất cảnh là 7 ~ 12 tháng (trong đó: sau 1 ~ 3 tháng nhập học các bạn sẽ được tiến cử phỏng vấn, nếu đậu phỏng vấn thì cần đào tạo nâng cao từ 4 ~ 7 tháng nữa. Như vậy, tổng thời gian sớm nhất để đi Nhật là 7 tháng kể từ lúc nhập học). Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của chúng tôi, thời gian học càng lâu thì khả năng tiếng Nhật, ý thức tác phong, kế hoạch phát triển sự nghiệp tương lai vững vàng hơn, sẽ tốt hơn cho giao tiếp cũng như công việc của bạn sau khi sang Nhật.
 
14. Đã lập gia đình, có con có đi xuất khẩu lao động được không?
Việc lập gia đình hay có con không ảnh hưởng đến việc đăng ký xuất khẩu lao động tại Nhật Bản. Tuy nhiên, tùy vào đơn hàng mà người lao động có thể chọn lựa phù hợp với hoàn cảnh bản thân. Nhưng việc có gia đình hoặc đã có con sẽ có phần tác động vào kết quả đánh giá của nhà tuyển dụng Nhật Bản, quan trọng bạn phải có quyết tâm, thể hiện mong muốn được làm việc và đảm bảo quá trình làm việc tại Nhật diễn ra thuận lợi, cam kết về chất lượng làm việc 3 năm tại Nhật.
 
15. Vay vốn ngân hàng để đi xuất khẩu lao động
Người lao động chuẩn bị xuất khẩu lao động, gia đình gặp khó khăn có nhu cầu vay vốn, có thể liên hệ với Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Agribank, Ngân hàng Vietinbank, Ngân hàng chính sách tại địa phương. Để tiến hành vay vốn, điều kiện tiên quyết chính là bạn đã đậu phỏng vấn và có ký hợp đồng lao động.
Hiện nay tại các tỉnh đều có chính sách hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Tùy mỗi địa phương mà số tiền các bạn được vay có thể là 50%, 70% hoặc 100%. Thông tin chi tiết người lao động có thể liên hệ Phòng Lao động Thương binh và Xã hội hoặc Trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương mình sinh sống để trao đổi chi tiết.
 
16. Bí quyết để phỏng vấn đi Nhật thành công
Hầu hết tất cả các nhà tuyển dụng đều mong muốn có được nguồn nhân lực chất lượng cao. Mặc dù kinh nghiệm và chuyên môn là điều quan trọng nhưng khi phỏng vấn những nhà tuyển dụng đều quan tâm đến việc ứng viên có ý thức, sự tự tin, trách nhiệm trong công việc là yếu tố quyết định.
Do đó, bí quyết để phỏng vấn thành công là bạn phải thể hiện được sự khỏe mạnh, sự tự tin, trình bày được mục tiêu trong công việc rõ ràng, có ý chí vươn lên.
Đặc biệt, việc tìm hiểu kỹ về công ty và ngành nghề bạn phỏng vấn cũng là một cách thể hiện sự quan tâm và mong muốn làm việc để thuyết phục nhà tuyển dụng.
 
17. Đi xuất khẩu lao động (Thực tập sinh) tại Nhật được bảo lãnh người thân không?
Với visa Thực tập sinh, bạn không thể bảo lãnh vợ/chồng và con sang Nhật sống cùng được, bởi vì Visa thực tập sinh được chính phủ Nhật cấp phép tuyển dụng các lao động nước ngoài sang làm việc theo diện lao động phổ thông. Tức là mục đích của các bạn thực tập sinh là học hỏi kiến thức – kỹ thuật - kỹ năng càng nhanh càng tốt, chứ không phải là lao động để kiếm thu nhập, nên việc cho phép đón người thân sang sẽ làm chậm tiến độ của việc tiếp thu kiến thức và cũng trái với ý nghĩa ban đầu của chương trình.
 
18. Khi đi lao động Nhật Bản cần mang theo những gì?
- Giấy tờ cá nhân
- Tiền
- Hành lý
- Đồ dùng cá nhân
- Thức ăn
- Sổ ghi chú
- Sách vở, dụng cụ học tập
- Ảnh thẻ
- Quà tặng
- Tinh thần
 
 
19. Những điều cần chú ý khi sống và làm việc tại Nhật
  • Luôn mang theo giấy tờ tùy thân quan trọng như: Thẻ cư trú; Bản sao hộ chiếu; Sổ ghi địa chỉ và điện thoại liên hệ cần thiết như: thông tin công ty tiếp nhận, thông tin công ty Việt Nam phái cử bạn đi làm việc,…
  • Làm đúng công việc theo thoả thuận trong hợp đồng ký với doanh nghiệp.
  • Tuân thủ các điều kiện và nội quy nơi làm việc.
  • Không tự ý và cũng không nghe theo lời dụ dỗ rời bỏ nơi làm việc theo hợp đồng lao động đã ký.
  • Từ chối làm những công việc ngoài giấy phép, ngoài hợp đồng. Vì khi cảnh sát phát hiện bạn làm việc ngoài phạm vi hợp đồng thì bạn sẽ bị phạt, bắt giữ và bị trục xuất về nước.
  • Khi có tranh chấp về quan hệ lao động với người sử dụng lao động hoặc bị xâm hại danh dự, nhân phẩm, thân thể phải thông báo ngay cho doanh nghiệp đưa đi và Cơ quan đại diện Việt Nam tại Nhật để được hỗ trợ kịp thời.
  • Tuân thủ pháp luật, tôn trọng phong tục, tập quán của Nhật Bản.
  • Về nước khi chấm dứt hợp đồng lao động theo đúng thời gian quy định của pháp luật Nhật Bản.
  • Giữ gìn đạo đức, danh dự của người lao động Việt Nam.
  • Không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ nghề nghiệp, hiểu biết văn hóa của người dân bản địa.
  • Học hỏi và rèn luyện tiếng Nhật để giao tiếp với nguời sử dụng lao động và những người xung quanh.
  • Chú ý đến an toàn lao động, phòng tránh tai nạn lao động.
  • Hãy thận trọng khi ký, điểm chỉ vào những giấy tờ mà bạn không nắm được nội dung.
  • Giữ lại một số tiền cần thiết để tiêu dùng khi khẩn cấp.
  • Nếu gặp rủi ro, bạn cần tìm tới sự trợ giúp của: Đại diện doanh nghiệp đã ký hợp đồng với bạn; Đại diện cơ quan ngoại giao Việt Nam ở nước sở tại; Cơ quan phái cử bạn sang Nhật; người thân,… để được hỗ trợ kịp thời.
 
20. Muốn quay lại Nhật lần 2 sau khi về nước có được không?
Người lao động có thể quay lại Nhật lần 2 nếu đạt 02 yêu cầu cơ bản gồm: Thi đậu kỳ thi tay nghề tại Nhật và Được công ty tiếp nhận tiếp tục tuyển dụng làm việc.
Ngoài ra còn một số điều kiện khác như: Thực hiện đúng hợp đồng, về nước đúng thời hạn, có chứng nhận của Jitco; Không vi phạm luật pháp Nhật Bản, không nợ tiền điện thoại, mua đồ trả góp,...; Chỉ được quay lại Nhật làm đúng công việc trong visa được cấp trước đó; Chỉ áp dụng đối với thực tập sinh đơn hàng 3 năm, đơn hàng 1 năm không được phép quay lại; Thời gian về Việt Nam không có tiền án tiền sự.
Ngoài ra, còn có thể quay lại ở diện khác:
  • Diện Kỹ sư: Nếu Thực tập sinh trước khi đi Nhật đã có bằng Đại học Kỹ sư (có khai bằng) có thể tiếp tục tham gia chương trình ở dạng Kỹ sư. Tuy nhiên, thời hạn về nước phải từ 6 tháng – 1 năm và có trình độ tiếng Nhật N3 trở lên mới có thể đi Nhật lần 2.
  • Diện du học: Ở diện này, Thực tập sinh được phép quay lại Nhật sau khi trở về nước tối thiểu 12 tháng, có trình độ tiếng Nhật tương đương N3. Ở diện này, người tham gia chủ yếu là đi học và tự túc các chi phí. 
 
21. Bị hủy tư cách Thực tập sinh trong trường hợp nào?
Việc bị hủy tư cách Thực tập sinh có thể phát sinh từ phía Thực tập sinh hoặc phía công ty tuyển dụng.
Đối với Thực tập sinh:
  • Mắc phải một số bệnh rơi vào nhóm 13 bệnh cấm xuất cảnh (xem ở trên) trong thời gian học và đợi xuất cảnh.
  • Học viên nữ mang thai trong quá trình đợi xuất cảnh.
  • Không có ý thức rèn luyện và học tập. Có những hành vi xấu như trộm cắp, sử dụng chất kích thích,...
  • Tự hủy đơn hàng do các yếu tố khác.
Đối với công ty tuyển dụng:
  • Công ty không đủ khả năng tiếp nhận Thực tập sinh.
 
22. Về nước trước hạn, phải làm gì?
Một vài trường hợp Thực tập sinh trong quá trình làm việc phải trở về nước sớm hơn dự kiến vì vi phạm hợp đồng lao động, vi phạm pháp luật tại Nhật Bản hoặc những lý do cá nhân và phát sinh khác,... thì tùy theo mức độ sẽ có phương án xử lý phù hợp. Tuy nhiên việc này có thể dẫn đến việc Thực tập sinh phải chịu trách nhiệm trả các chi phí đền bù hợp đồng và sẽ bị lưu tên vào danh sách hạn chế nhập cảnh của cục xuất nhập cảnh Nhật Bản, điều này sẽ rất khó cho bạn nếu muốn được quay lại Nhật vào những lần sau.
Do đó, hãy cố gắng làm việc và chấp hành thật tốt các điều khoản đã ký trong hợp đồng để có thể hoàn thành tốt thời gian làm việc trở về nước nhé!
 
23. Công ty xuất khẩu lao động Nhật Bản nào uy tín?
  • Có văn phòng, địa chỉ, thông tin công ty,… rõ ràng.
  • Có cơ sở đào tạo bài bản.
  • Có văn phòng hỗ trợ Thực tập sinh tại Nhật Bản.
  • Không cò mồi môi giới bất hợp pháp.
  • Có chi phí công khai và minh bạch.